Voordat je verder leest, eerst even dit
Tuurlijk, elke cultuur heeft z’n charme. Elke ideologie misschien ook. Maar om met dat argument af te rekenen: “Hitler hield van zijn hond. Moet ik nu zijn misdaden gaan relativeren?” Nee. dat zijn twee verschillende dimensies. Laat me eerst uitleggen waarom ik hier zo fel in ben.
Knellend cultuurrelativisme
Het idee: een cultuur mag alleen beoordeeld worden op basis van haar eigen normen en waarden. Prima als je archeoloog bent met een zachte lamp en een notitieboekje. Maar in het dagelijks leven? Neen!
Stel: je buren houden elke nacht housefeestjes tot 04:00 — op hun culturele Spotify-playlist. Dan ben je niet meer een neutrale observator. Dan ben je een deelnemer die geen oog dichtdoet.
En ja, er zijn dingen die gewoon waar zijn. Altijd. Zoals: snijd al je aderen door, doe verder niets en je sterft. Geen relativering mogelijk. De zwaartekracht kent geen culturele nuance.
Dus, wil man bijt hond weten: hoe denkt uw geloof/cultuur over geweld.
De overtuiging van geweld
Sinds 9/11 gooien veel mensen religies als christendom en islam op één grote berg van ellende. “Religie leidt tot moord en verderf,” roept men. Ondertussen beweert men vanuit atheïstische hoek dat de menselijkheid dáár pas begint.
Maar wacht even… atheïsme is óók een overtuiging. De atheïst wil dat vaak niet toegeven, maar het is wél zo. En als we dan toch praten over geweld en ideologie, laten we de aantallen eens bekijken:
| Dader | Ideologie | Aantal slachtoffers |
|---|---|---|
| Mao Zedong | atheïstisch | 78 miljoen |
| Stalin | atheïstisch | 23 miljoen |
| Leopold II | twijfelachtig | 15 miljoen |
| Adolf Hitler | atheïstisch/sociaal darwinistisch | 17 miljoen |
| Pol Pot | atheïstisch | 1,7 miljoen |
| Kim Il Sung | atheïstisch | 1,6 miljoen |
Side note: Grote getallen hebben de neiging ons emotioneel te verdoven. Denk hier eens aan: Nederland = 17,5 miljoen mensen. Mao heeft dat vijf keer uitgeroeid, bij wijze van spreken dan. Begrijpt u nu waar we het over hebben?
Dus ja — atheïsme kan ook leiden tot gruwel. Logisch, de atheïst gelooft in de toevallige oersoep van moleculen. Wat is er ethisch aan tijd, ruimte en materie? Zolang het mijn doel dient, is het prima.
En, als jij atheïst bent, so be it. Maar accepteer ook wat uit jouw hoek voortkomt en dat je er eigenlijk geen objectieve uitspraak over kunt doen; dat is de consequentie van je overtuiging.
De religie van vrede
Je hoort het wel eens: “De Islam is een religie van vrede.” En dan denk ik: serieus? Heb ik een andere versie van het internet en nieuwsvoorziening dan jij?
Laten we even naar de feiten kijken. In de week van 19 t/m 25 juli 2025:
| Statistieken | Aantal |
|---|---|
| Aanslagen | 26 |
| Doden | 322 |
| Gewonden | 27 |
| Landen | 9 |
Zes dagen. Geen uitzondering. Gewoon de dagelijkse gang van zaken. En nee, dit zijn geen obscure bronnen — alleen data die in meerdere kranten en nieuwszenders is bevestigd. Bron
Islam over Joden
Laten we beginnen met een citaat uit Sahih Muslim 41:6985:
“De laatste dag zal niet komen voordat moslims de Joden bevechten en doden. Bomen en stenen zullen roepen: ‘Moslim! Achter mij zit een Jood! Kom en dood hem!’”
Dat is geen poëzie. Dat is een oproep tot genocide. En het is niet de enige.
In 627 na Christus liet Mohammed de hele Joodse stam Banu Qurayza uitroeien:
Mannen en jongens: onthoofd
Vrouwen en kinderen: tot slaaf gemaakt en erger
| Bron | Citaat |
|---|---|
| Koran 8:55 | “De slechtste wezens zijn zij die niet geloven.” |
| Koran 5:51 | “Neem geen Joden of Christenen als vrienden.” |
| Koran 3:85 | “Wie een andere religie dan de Islam kiest, zal verliezen.” |
| Sahih Muslim 2167 | “Groet Joden en Christenen niet. Dwing hen naar het smalste pad.” |
| Sunan Abu Dawud 2996 | “Als je Joodse mannen overwint, dood hen.” |
Volgens Sunan Abu Dawud, Boek 19, Nummer 2996:
De Boodschapper van Allah (vrede zij met hem) zei: "Als jullie de mannen onder de Joden overwinnen, dood hen." Dus sprong Muhayyisah op Shubaybah, een Joodse koopman met wie hij nauwe banden had. Hij doodde hem vervolgens. Op dat moment had Huwayyisah (de broer van Muhayyisah) de islam nog niet aanvaard. Hij was ouder dan Muhayyisah. Toen Muhayyisah hem doodde, sloeg Huwayyisah hem en zei: “O vijand van Allah, ik zweer bij Allah, jouw buik zit vol van zijn bezit.” (Mijn toevoeging: Huwayyisah verwijt zijn broer dat hij iemand dood waar hij als zijn rijkdom aan te danken heeft.)
Aanvullende details worden beschreven in Ibn Ishaq’s Sirat Rasul Allah, vertaald door A. Guillaume (The Life of Muhammad, pagina 369):
De profeet zei: “Dood elke Jood die in jullie macht valt.” Daarop sprong Muhayyisah ibn Mas'ud op Ibn Sunayna, een Joodse koopman met wie hij sociale en zakelijke banden had, en doodde hem. Huwayyisah was op dat moment nog geen moslim, hoewel hij de oudere broer was. Toen Muhayyisah hem doodde, begon Huwayyisah hem te slaan en zei: “Vijand van God, heb je hem gedood terwijl het vet op je buik afkomstig is van zijn rijkdom?” Muhayyisah antwoordde: “Als degene die mij opdroeg hem te doden, mij had opgedragen jou te doden, had ik jouw hoofd afgehakt.” Huwayyisah zei: “Bij God, als Mohammed je had opgedragen mij te doden, had je dat gedaan?” Hij zei: “Ja, bij God, als hij mij had opgedragen jouw hoofd af te hakken, had ik dat gedaan.” Daarop riep Huwayyisah uit: “Bij God, een religie die je tot zoiets kan brengen is wonderbaarlijk!” En hij werd moslim.
Over vrouwen
Een vrouw komt bij Mohammed. Haar huid is groener dan haar sluier van de klappen. Zijn reactie? “Ga terug naar je man en geef hem seks.” (Sahih Bukhari 72:715)
En dan zijn er de seksuele veroveringen. Vrouwen van verslagen vijanden worden seksueel beschikbaar verklaard — zelfs als hun man nog leeft. (Quran 4:24, Sahih Muslim 3432). Seksslavernij is niet iets van vandaag alleen.
Groei door geweld
Islam en de geweldsvraag in reflectie
Ik heb je een greep gegeven uit de gewelddadige passages uit islamitische bronnen. En geloof me — dat was nog maar het topje van de minaret. Slavernij? Heb ik nog laten liggen. Maar spoiler: ook daar is de islamitische visie behoorlijk afwijkend van wat jij en ik als “normaal” beschouwen. In veel islamitische teksten wordt slavernij niet veroordeeld, maar gelegitimeerd.
Dus, wat nu?
De vraag is niet: “Zijn er moslims die geweld gebruiken?” De vraag is: Doen ze dat in lijn met hun geloof? En: Is dat nog steeds praktijk in islamitische landen vandaag de dag?
Wil je dat weten? Dan moet je zelf op onderzoek uit. Kijk naar landen waar islamitische wetgeving geldt.
Zijn vrouwen daar vrij en gelijkwaardig?
Worden Joden, christenen en atheïsten daar met respect behandeld?
Hoe wordt er omgegaan met verkrachting, mishandeling en moord?
Tip: Doe eerst je huiswerk. Ga daarna pas in gesprek met je vriendelijke buurman die toevallig moslim is. Want er is een concept in de islam dat veel mensen niet kennen: Taquiyya — het strategisch verbergen van de waarheid als dat het geloof dient (liegen).
“Laat de gelovigen de ongelovigen niet als helpers nemen… behalve als jullie werkelijk vrees hebben voor gevaar van hen.” (Soerat Aali ‘Imraan 3:28)
Met andere woorden: vriendschap met ongelovigen mag — maar alleen als het moet. En zelfs dan: liever niet uit vrije wil.
Shaykh Muhammad al-Saalih al-'Uthaymeen (moge Allah genadig met hem zijn) werd gevraagd naar de islamitische regel over het omgaan met de kuffaar en hen vriendelijk behandelen in de hoop dat zij moslim worden. Hij antwoordde:
"Zonder twijfel is de moslim verplicht om vijandschap te koesteren tegen de vijanden van Allah en zich van hen te distantiëren, omdat dit de weg is van de Boodschappers en hun volgelingen…
Op basis hiervan is het niet toegestaan voor een moslim om enige liefde in zijn hart te voelen jegens de vijanden van Allah, die in feite ook zijn vijanden zijn…
Maar als een moslim hen vriendelijk en zachtaardig behandelt in de hoop dat ze moslim worden en zullen geloven, is daar niets mis mee, want dat valt onder het openen van hun hart voor de islam. Maar als hij de hoop verliest dat zij moslim worden, dan dient hij hen daarnaar te behandelen. Dit is iets dat in detail wordt besproken door de geleerden, vooral in het boek Ahkaam Ahl al-Dhimmah van Ibn al-Qayyim." (overgenomen van answering islam)
Deze video geeft een goede kijk op geweld binnen religies.
Christendom en geweld
En dan komen we weer thuis. In het Westen. In een cultuur die — hoe je het ook wendt of keert — gebouwd is op Joods-christelijke waarden.
Slavernij? Niet oké. Waarom? Omdat het geloof dat hier wortel schoot, dat leerde. Niet omdat mensen perfect zijn, maar omdat de geboden dat voorschrijven. Waarom: de mens, ieder mens, is beelddrager en schepping van God.
Ja, christenen hebben ook fouten gemaakt (bekijk de video ook hiervoor). Maar de vraag is: Strookt dat met hun geloof? Antwoord: Nee.
Zelfverdediging mag, maar zelfs daar zijn strikte regels. En de kern? Die vinden we in Lucas 10:
“Heb de Heer, uw God, lief… en uw naaste als uzelf.” En wie is je naaste? Degene die barmhartigheid toont. “Doet u dan voortaan net zo.”
Meer uitleg:
Over geweld in de Bijbel en het eventuele verschil tussen nieuwe en oude testament leest u hier.
Meer weten over Slavernij in de Bijbel: klik op slavernij.
Over het onderwerp, de Bijbel is anders, is meer te lezen: De Bijbel is niet één van de zoveel.
Final verdict
De atheïst? Die hoeft zich in elk geval niet te verantwoorden aan een hogere macht. Zijn moraal is een soort zelfgebrouwen cocktail, geshaked door opvoeding, TikTok-trends, en wat de buurman toevallig vindt. Geen objectieve morele wetgever betekent dat geweld “kan”— niet dat het moet, maar ach, als het uitkomt… Jammer, ultiem recht is er niet altijd; zolang je ermee wegkomt.
De christen zit vast aan dat eeuwige gebod “Gij zult niet doden.” En, ook: 'Heb uw naaste lief.' Ja, zelf uw vijanden. Tenzij het om zelfverdediging gaat, dan wordt het een kerkdienst vol discussie en theologische uitpluizerij. Dat dat zo is, zegt ookw el iets over de basis van het christendom. Laten we eerlijk zijn: wie met geweld de geboden overtreedt, staat in moreel code rood.
De moslim In sommige interpretaties mag er best een tikje uitgedeeld worden. Mishandelen, verkrachten, onderdrukken — zolang het scripturaal onderbouwd wordt en de juiste doelgroep getroffen wordt, is Allah blijkbaar niet boos.
Dus, wat gebeurt er in een samenleving waarin de geboden van God geen enkele waarde meer hebben? Dan schuiven we het moreel kompas in de la naast de verlopen batterijen. Je mag alles, zolang je het maar goed kunt praten.
Een fijn onderwerp voor een volgende blog, zonder twijfel. Maar hey, denk er zelf ook eens over na — voordat je het geweld goedpraat met een latte in de hand en “persoonlijke groei” als excuus.
Wanneer moraal zijn goddelijke fundament verliest, rest ons slechts de overtuiging.
Verklaring
De mening in mijn tekst is gebaseerd op feiten. Ik ben ongenuanceerd geweest, maar niet zonder gevoel voor anderen. Liefde is niet alles bedekken met de mantel der liefde. Soms is liefde juist confronterend. Niet om te veroordelen, maar om te wijzen op iets dat groter is: de liefde van God. Zoek Hem.
Disclaimer
(Ik heb niet gevraagd om een bepaalde soera te delen; ik vroeg naar de soera waarin ....etc.)
Beste [X],
BeantwoordenVerwijderenJe stuk is duidelijk: je kiest de aanval en stelt scherpe vragen. Dat vraagt moed, maar geeft ook verantwoordelijkheid. Want wie zo nadrukkelijk oordeelt over anderen — over hun geloof, cultuur en mensbeeld — moet óók bereid zijn naar zichzelf te kijken. Als je meent dat dat er niet toe doet, dan ben je een fundamenteel gevaar voor elke samenleving waarin ook andersdenkenden hun plek hebben.
Je verdedigt het christelijk geloof als bron van waarheid en vrede, maar laat na om kritisch te kijken naar hoe geweld en onderdrukking ook daar eeuwenlang gelegitimeerd zijn. Je verwijt atheïsten een gebrek aan morele basis, maar je geeft geen blijk van bereidheid hun mensbeeld te onderzoeken zonder karikatuur.
Je stelt vragen aan de islam die je nooit zou accepteren als ze op jouw geloof werden toegepast. En dat is precies waar het schuurt.
Je betoog is niet gericht op begrip, maar op moreel overwicht. Niet op verbinding, maar op categorisering: goed versus fout. De prijs daarvan is hoog. Want in een samenleving als de onze — compact, divers en kwetsbaar — is ruimte voor verschil geen luxe maar noodzaak.
Als jouw waarheid geen ruimte laat voor de waardigheid van andersdenkenden, dan zaai je precies het maatschappelijke gif waar je (zogenaamd) tegen strijdt. Ziende blind dus...
Vrijheid van meningsuiting is een groot goed, maar morele superioriteit zonder bereidheid tot wederzijds gesprek is géén brug naar de ander, maar een vestingmuur. En muren lossen niets op.
Je hoeft je overtuiging niet in te ruilen, maar je moet wél leren leven met het feit dat die overtuiging niet boven anderen staat in de publieke ruimte.
Ik gun je de overtuiging van je geloof, zoals je weet, maar ik verwacht van iedere burger — zeker van iemand met jouw denkkracht — dat hij zijn vrijheid niet gebruikt om het samenleven te ondermijnen. Want dat is het punt: jouw verhaal is geen theologische beschouwing, maar maatschappelijk explosief materiaal. En wie daar lichtzinnig mee omgaat, verliest zijn geloofwaardigheid.
Dus mijn vraag aan jou is simpel:
Ben je bereid te leven in een samenleving waar ook mensen bestaan met een andere waarheid dan de jouwe — en hen daarin echt als gelijkwaardig te beschouwen?
Als dat niet zo is, dan wil ik dat hardop weten. Want dan hebben we een probleem. Geen geloofsdiscussie, maar een maatschappelijk probleem.
Ik wil nog even iets kwijt over 'waarheid' in bovenstaand verhaal. Als je dan al met opsommingen komt, doe dit dan wel met de juiste informatie!
VerwijderenDe geweld-opsomming hierboven is inhoudelijk en historisch namelijk problematisch en onjuist op meerdere punten. Je zou een gefundeerde herformulering kunnen overwegen omdat ieder weldenkend mens (die ook de feiten meent te kennen), na dergelijke ondeugdelijke beweringen onmiddellijk afhaakt en jouw stukken terzijde legt onder het mom 'sprookjes, weliswaar met een doel, maar zonder fundament'.
1. Atheïsme als ideologie of overtuiging
Correctie: Atheïsme is strikt genomen geen ideologie, maar een positie ten aanzien van het bestaan van goden namelijk; dat er onvoldoende reden is om in goden te geloven.
Atheïsme is dus geen levensbeschouwelijk systeem met waarden, morele doelen of een politieke agenda. Er bestaat geen "atheïstisch manifest" dat oproept tot geweld.
Het is daarom niet correct om atheïsme gelijk te stellen aan religieuze ideologieën die wél zeer gewelddadig zijn en zijn geweest zoals islamisme of christelijk fundamentalisme.
Een analogie: iemand die niet in astrologie gelooft, heeft daarmee ook geen 'astrologievrije levensfilosofie'.
2. Daders en hun vermeende atheïsme
Mao Zedong (78 miljoen)
Was inderdaad atheïst, maar het geweld kwam voort uit communistische ideologie en machtsuitoefening, niet uit atheïsme an sich.
De Grote Sprong Voorwaarts en Culturele Revolutie waren ideologisch gedreven (marxisme-leninisme), niet anti-religieus in motivatie.
Stalin (23 miljoen)
Stalin was atheïst, maar ook hier geldt: zijn daden kwamen voort uit totalitair communisme, niet uit atheïsme als overtuiging.
De repressie trof óók atheïsten, kunstenaars, wetenschappers.
Leopold II (15 miljoen)
Dit aantal is discutabel (vele schattingen zijn lager).
Zijn overtuiging was eerder koloniaal kapitalistisch, en hij was rooms-katholiek opgevoed — dus geen atheïst!
Adolf Hitler (17 miljoen)
Dit is feitelijk onjuist.
Hitler was niet atheïstisch, maar instrumentaliseerde religie, en sprak geregeld over "God’s wil" in Mein Kampf en toespraken.
Nazisme had religieuze en mystieke trekken, vermengd met rassenleer en autoritarisme. Hij was anti-seculier, niet atheïstisch.
Pol Pot (1,7 miljoen)
Atheïstisch regime, maar ook hier: geweld was ideologisch en politiek, niet religiekritisch. Boeddhistische monniken werden vervolgd omdat ze onderdeel waren van het oude regime, niet vanwege hun theïsme.
Kim Il Sung (1,6 miljoen)
Noord-Korea is formeel atheïstisch, maar de Kim-dynastie is eerder een persoonlijkheidscultus met religieuze trekken.
De Juche-ideologie is quasi-religieus in zijn devotie aan de leider.
3. Foutieve conclusie: atheïsme = net zo gewelddadig als religie
De genoemde regimes zijn totalitair. In totalitaire systemen worden religies onderdrukt omdat ze een bedreiging vormen voor de machtsstructuur — niet vanwege atheïsme als kernwaarde.
Atheïsme is dus geen bron van geweld op dezelfde manier als sommige religieuze ideologieën kunnen zijn.
4. Wat dan wel een valide punt is
Je kunt wél stellen: zowel religieuze als seculiere systemen kunnen leiden tot geweld wanneer ze totalitair, dogmatisch of missionair worden.
Extremisme, niet atheïsme of religie op zich, is de risicofactor.
Overtuigingen die zich onttrekken aan toetsing, democratie en menselijke maat kunnen ontsporen – ongeacht hun oorsprong.
Samenvattend
De opsomming en redenering zijn feitelijk onjuist, logisch onhoudbaar en vatbaar voor ideologische vertekening. Ze suggereren ten onrechte dat atheïsme verantwoordelijk zou zijn voor massamoord, terwijl het in de genoemde gevallen telkens ging om politieke ideologieën die zich los van het religiedebat ontwikkelden.
groet Jeroen Teelen
Het blog is een reactie op iets. In het blog is het zo beschreven:
VerwijderenSinds 9/11 gooien veel mensen religies als christendom en islam op één grote berg van ellende. “Religie leidt tot moord en verderf,” roept men. Ondertussen beweert men vanuit atheïstische hoek dat de menselijkheid dáár pas begint.
Verder mag je het interpreteren zoals je wilt. Feit blijft: geen objectieve moraal in atheïsme en alle ideologieën die een atheistische grondslag hebben.
Dank je wel voor je reactie.
BeantwoordenVerwijderenEr zijn misschien een aantal dingen die ik mag verduidelijken.
Jij schrijft:
Want wie zo nadrukkelijk oordeelt over anderen — over hun geloof, cultuur en mensbeeld — moet óók bereid zijn naar zichzelf te kijken.
Reactie:
Ja, ik oordeel over een ideologie. Wat is het probleem? Lijkt me niets mis mee. Ik oordeel niet over anderen; wel hun daden. Mens en daad zijn twee verschillende dingen.
Jij schrijft:
Als je meent dat dat er niet toe doet, dan ben je een fundamenteel gevaar voor elke samenleving waarin ook andersdenkenden hun plek hebben.
Reactie:
Als het anders denken zegt dat anders denken niet mag, dan heb ik daar bezwaar tegen. Oftewel, anders denken is prima totdat je zegt dat anders denken niet mag. Die gedachte ondersteun ik niet.
J
Jij schrijft:
BeantwoordenVerwijderenJe verdedigt het christelijk geloof als bron van waarheid en vrede, maar laat na om kritisch te kijken naar hoe geweld en onderdrukking ook daar eeuwenlang gelegitimeerd zijn.
Reactie:
Als christenen niet doen wat Jezus gebied, kun je moeilijk Jezus daar de schuld van geven. Als je meer historisch onderzoek doet dan zie je dat christenen ook hebben gezorgd voor armenzorg, ziekenzorg, afschaffing slavernij, stoppen van andere gruwelheden. Dit alles op basis van Gods Woord.
En, ik verdedig niet het christelijk geloof. Ik vertel over Zijn Woord. Ik volg Jezus op mijn gebrekkig, menselijke wijze. Ik ben werkzaam in Zijn koninkrijk en dank Hem dagelijks dat ik dat mag zijn. Dat is iets anders dan wat jij stelt.
Jij schrijft
Je stelt vragen aan de islam die je nooit zou accepteren als ze op jouw geloof werden toegepast. En dat is precies waar het schuurt.
Reactie;
Bovenstaande stelling is waarschijnlijk als vraag bedoeld. Ik vind dat ik bevraagd mag worden op mijn geloof. Geen probleem. Hoe meer ik kan uitleggen hoe beter. Hoe meer veronderstellingen belicht mogen worden, hoe beter.
Jij schrijft:
Je betoog is niet gericht op begrip, maar op moreel overwicht. Niet op verbinding, maar op categorisering: goed versus fout.
Reactie:
Verbinding is niet het hoofddoel van dit blog. Duidelijkheid wel. Mensen vermoorden, tot slaaf maken, vernederen, onderdrukken. Sorry, dat is niet wat Jezus mij leert. Toen ik nog geen christen was, vond ik dat ook al fout, trouwens.
Jij schrijft:
BeantwoordenVerwijderenis ruimte voor verschil geen luxe maar noodzaak.
Reactie:
Niet als die ruimte onveilig wordt voor heel veel mens die anders denken. De ruimte die Mao Zedong nam, niet ok! De ruimte die Taliban neemt: niet ok. Helder, glashelder.
Jij schrijft:
Als jouw waarheid geen ruimte laat voor de waardigheid van andersdenkenden,
Reactie:
In mijn blogs kun je lezen dat ieder mens de beelddrager van God is, dat Jezus vraagt lief te hebben, ook je vijanden. Voor mij betekent dat heel wat: JIJ BENT BEELDDRAGER VAN GOD. Juist daarom, uit liefde voor ieder mens, schrijf ik dit: opdat je vrede vindt bij je Schepper.
IK hoop namelijk dat je gaat nadenken over wat ik zeg en niet over dat ik het zeg.
IK vertel het evangelie en als je het niet aanneemt van mij, dan klop ik het stof van mijn schoenen. Als je vervolgens om hulp komt, dan geef ik het. Dat staat los van je geloof. De simpele waarheid is misschien niet te snappen, maar het is zoals de Bijbel het leert en de Heilige Geest bewerkstelligt. Niet ik, maar Hij.
Jij schrijft:
Vrijheid van meningsuiting is een groot goed,
Reactie:
Een groot Joods-christelijk goed. Dit is te groot om hier uit te werken, misschien ga ik daar nog eens een blog over schrijven. Veel westerlingen begrijpen niet dat de cultuur waar ze in leven, de waarden die ze hoogachten, van Joods-christelijke origine zijn.
Jij schrijft:
En muren lossen niets op.
Mijn reactie:
Zolang wij gewoon van mening verschillen, is een muur niet nodig. Als je met een mes op me afkomt wel. Probleem is, ik heb een Bijbelse overtuiging, vooruit, noem het een mening en JIJ BENT DEGENE, die in je reactie probeert te overtuigen dat mijn mening niet kan. Je verwijt mij, wat je zelf doet.
Jij schrijft:
Je hoeft je overtuiging niet in te ruilen, maar je moet wél leren leven met het feit dat die overtuiging niet boven anderen staat in de publieke ruimte.
Mijn reactie:
Waarom zeg je dit? Boven of onder? Dit zijn echt kwalificaties waar ik heel verward van raak.
Jij schrijft:
Want dat is het punt: jouw verhaal is geen theologische beschouwing, maar maatschappelijk explosief materiaal. En wie daar lichtzinnig mee omgaat, verliest zijn geloofwaardigheid.
Mijn reactie:
Dat zijn denkstappen die ik niet kan volgen. Ieder mening mag, maar…
Mijn blog begint met:
Dit is geen diplomatiek gemompel in een kringgesprek met geurkaarsen en matjes in plaats van stoelen. Dit is een mening. Mijn mening. Misschien wel over jouw geloof of cultuur en de rol die geweld daarin speelt. En ik neem een standpunt in, zonder te relativeren of te nuanceren. Als dat je triggert: je weet waar de exit-knop zit.
En, wat heeft dat met verlies van geloofwaardigheid te maken? Jij gelooft me niet? Sorry!
Je schrijft:
Dus mijn vraag aan jou is simpel:
Ben je bereid te leven in een samenleving waar ook mensen bestaan met een andere waarheid dan de jouwe — en hen daarin echt als gelijkwaardig te beschouwen?
Mijn reactie:
Hoe kom je in de veronderstelling dat dat niet zo is?
IK wil juist leven in een samenleving waarin we elkaar niet de hersens in slaan vanwege een mening of een overtuiging of een ideologie of een religie.
Jeroen, we hebben al eerder gecommuniceerd en ik heb je toen ook gezegd dat (in mijn overtuiging) ieder mens beelddrager van God is, dat Jezus gebied om lief te hebben en dat Hij zorgdraagt voor de wil, bereidheid om dat te doen in mijn leven. Ik vind het derhalve niet fair dat je deze vraag stelt. Die heb ik al eerder beantwoord.
Waarom die vragen over gelijkwaardigheid. Gelijkwaardigheid betekent toch niet dat iedereen gelijk heeft. Gelijk en gelijkwaardigheid is iets anders.
Voel je je niet gelijkwaardig?
Beste [X],
VerwijderenDank weer voor je uitgebreide reactie. Het bevestigt een aantal indrukken die ik al opdeed, en het laat zien dat we fundamenteel anders kijken naar wat samenleven in een pluriforme samenleving vereist.
Je benadrukt telkens dat je oordeelt over daden, niet over mensen. Maar tegelijk leg je hele groepen (moslims, atheïsten, seculieren) een moreel frame op dat structureel diskwalificeert — vaak met teksten, statistiek en historische verwijzingen die selectief gekozen en eenzijdig geïnterpreteerd zijn. Dat heeft maatschappelijke impact, ongeacht je intentie.
Wat ik ook zie: je gebruikt regelmatig theologische formuleringen om maatschappelijke vragen te herdefiniëren. Dan wordt een kritische vraag over publieke gelijkwaardigheid ineens een geloofskwestie over "beelddragers van God", of een zorg over polariserende taal een uitleg over "duidelijkheid in plaats van verbinding". Dat is niet per se onoprecht, maar het functioneert als retorische verschuiving: het maakt je onaantastbaar, zonder dat je daadwerkelijk reflecteert op de maatschappelijke gevolgen van je woorden.
Vrijheid van meningsuiting is inderdaad waardevol. Maar ze is geen vrijbrief voor het moraliseren van andersdenkenden zonder wederkerige bereidheid tot toetsing. En dat is precies wat jouw teksten problematisch maakt: je presenteert geloofswaarheden als vanzelfsprekende morele grondslagen, zonder ruimte voor andere kaders of waarheidsopvattingen.
Geloofstaal is krachtig, maar ook kwetsbaar — zeker wanneer ze als morele asymmetrie wordt ingezet, in plaats van als uitnodiging tot dialoog. Jij stelt anderen scherpe vragen, maar ontwijkt diezelfde scherpte zodra die aan jou wordt teruggegeven. En dan helpt het niet om je te beroepen op ‘de Bijbel zegt’ — dan verlaat je de gedeelde publieke ruimte en zet je jezelf erboven.
Ik blijf daarom bij mijn kernvraag, niet als aanval, maar als morele toets:
Ben je bereid te leven in een samenleving waar ook mensen bestaan met een andere waarheid dan de jouwe — en hen daarin écht als gelijkwaardig te beschouwen?
Gelijkwaardigheid betekent immers niet dat iedereen gelijk heeft, maar dat niemand vanuit morele superioriteit anderen de maat neemt zonder wederkerigheid.
En dáár is jouw reactie tot nu toe ontwijkend.
Terwijl precies dáár het samenleven op het spel staat.
Groet,
Jeroen
Ja, ik diskwalificeer ideologieën op basis van, bijvoorbeeld, het gewelddadige ervan. Als iemand er voor kiest die ideologie aan te hangen. Lekker doen. Dat is niet mijn verantwoordelijkheid. Alleen, Ik sta er niet achter.
BeantwoordenVerwijderenTegelijkertijd is degene beelddager van God, Zijn schepping, mijn naaste. Dus ik wijs hem, erop. Er is ook een andere weg.
Jammer dat je dat naar vindt, maar het is niet anders.
Graag een ander topic.
In deze dialoog neemt geloof, waar nodig, de plaats in van redenering. Niet als aanvulling, maar als uitgangspunt dat zichzelf niet laat bevragen. Wie de waarheid al denkt te bezitten, hoeft niet meer te zoeken. Dat is het rationele tekort: er wordt niet getoetst, slechts bevestigd. En waar bevestiging de plaats inneemt van dialoog, wordt waarheid een wapen — en geen weg naar inzicht.
BeantwoordenVerwijderenWaarom durven zo weinig gelovigen die bevraging wél toe te laten? Niet alle gelovigen zijn domme schapen, maar waarom klinkt het toch vaak alsof het zo werkt: “De voorganger spreekt, dus ik luister”? Is dat geloof — of volgzaamheid?
Vanaf vandaag is het gras blauw, en wie dat betwijfelt, zaait verdeeldheid? Waar blijft dan die grootste gave: je eigen verstand? Als dogma denken vervangt, verliest geloof zijn morele kracht.
Als je niet bereid bent om jouw geloof met dezelfde scherpte, eerlijkheid en maatstaven te toetsen als je die bij anderen toepast, hoe kun je dan geloofwaardig zijn voor anderen?
BeantwoordenVerwijderen